We kunnen terug kijken op een zeer geslaagd symposium, met een terugblik op het ontstaan, een blik op het heden en het vizier op de toekomst. Alle sprekers René Heman, voorzitter KNMG, Joop Raams, voorzitter NvTG, Irene de Vries en Daan Kremer, AIGT-ers en SANO begunstigde en Ini Huijts afgevaardigde van Minister Kaag nogmaals hartelijk dank. Vooral de persoonlijke bijdrage van Irene de Vries maakte veel indruk op de aanwezigen. Haar verhaal kun je hieronder teruglezen.
Bijdrage Irene de Vries
In de afgelopen weken, nadat Clara mij gevraagd had of ik hier als begunstigde van SANO iets over mijn ervaringen wilde vertellen, had ik allerlei wijdverbreide ideeën over de inhoud. Totdat, precies een week geleden, ons vakgebied in het hart werd geraakt met het verlies van onze collega Wouter Nolet. Zijn dood kwam enorm hard aan, niet alleen vanwege het tragische verhaal, maar ook omdat we ons allemaal zo goed met hem kunnen identificeren: de liefde en passie voor het vak, een waanzinnige drijfveer, hij had ons kunnen zijn en wij hem, maar het was hem die dit overkwam en daar zijn geen woorden voor.
Het was ook indrukwekkend afgelopen week, om te zien hoe bijzonder en hecht onze AIGT- gemeenschap is. Geen eenzaam verdriet, maar een waanzinnig gevoel van saamhorigheid. En dat maakte me ook weer trots, dat ik hier deel van uit maak. Wij weten wie we zijn, wij weten waar we voor staan en wij verstaan elkaars taal.
Wat is dat dan? Wie zijn wij? Wat is onze taal? Ik denk dat we in eerste plaats allemaal mondiale burgers zijn, met een bepaalde onrust in ons, niet omdat we onrustig zijn, maar omdat we weten dat er zo veel te doen valt en het belang voelen om een beetje extra hard te lopen voor de mensen die het niet vanzelfsprekend net zo goed hebben als wij. Maar naast dat we bereid zijn om veel te geven, zijn we ons vooral ook bewust van wat we allemaal terugkrijgen. Dat het werk als AIGT’er ons rijker maakt, persoonlijk, maar ook als dokter. Het maakt ons flexibel, het maakt ons creatief, het maakt ons weerbaar, zelfverzekerd en we deinzen niet terug om complexe angstaanjagende situaties aan te gaan, het maakt ons bescheiden, nederig, begripvol, respectvol. We kennen de waarde van samenwerking, van uitwisseling, wederkerigheid. We komen terug met vriendschappen voor het leven en een tijd om nooit te vergeten. We gaan door en nemen al deze ervaringen, al deze rijkdom mee in de volgende fase van onze loopbaan. We blijven onze unieke kennis en ervaringen toepassen en geven daarmee een waardevolle andere dimensie aan de Nederlandse of internationale gezondheidszorg. En de meesten van ons blijven dat combineren met werk dat ‘AIGT-waardig’ is. AIGT is geen vak, AIGT is een identiteit. Eentje die ik met trots draag.
Ziet iedereen de waarde van die identiteit? We moeten er zo nu en dan een beetje voor vechten. Maar met dat andere nieuws van de afgelopen weken, het nieuws dat de motie voor financiering van de AIGT opleiding is aangenomen, kregen we weer een klein beetje erkenning erbij. Ook Nederland wordt steeds meer geconfronteerd met de consequenties van wat er elders, in een kleiner wordende wereld, gebeurt. En die wereld heeft mondiale dokters en denkers nodig, zoals wij. Dat besef begint misschien een heel klein beetje te komen. Ook al wist deze groep hier dat al lang. De volgende stap is dat niet alleen de opleiding gefinancierd wordt, maar dat de Nederlandse overheid en gezondheidszorg ook mondiaal burgerschap en mondiaal dokteren actiever promoot.
Kunnen we zelf ook beter doen? Ik zelf zou graag nog meer reciprociteit in ons vakgebied zien. Want niet alleen wij, maar ook onze collega’s in lage- en middeninkomenslanden zijn mondiale burgers. En ook zij zijn gebaat bij de persoonlijke en professionele rijkdom die je door samenwerking en uitwisseling buiten je eigen landsgrenzen kunt verwerven. Ik zou graag zien dat er meer mogelijkheden gecreëerd worden om deze collega’s, van studenten, nurses, midwives, dokters, tijdelijk te ontvangen en de voordelen mee te geven van een tijdje meedraaien in een ander systeem. Wellicht dat SANO daar in de toekomst nog een rol bij kan spelen.
Ik wil SANO iniedergeval bedanken voor de kansen die ze mij hebben gegeven. Tussen 2013 en 2016 werkte ik als AIGT’er in Saint Francis Hospital, in the eastern province of Zambia. Na de tropenopleiding zochten mijn partner en ik naar een plek om te kunnen werken. En ondanks dat professionele hulp op heel veel plekken nodig is, vaak is de afweging waar te gaan werken een persoonlijke: wat past bij je of, soms nog wat complexer, wat past bij twee personen. Verschillende mogelijkheden dienden zich aan en al snel werd duidelijk dat we, om meerdere redenen, een gezamenlijke voorkeur hadden voor deze plek. Zonder SANO echter, was de kans dat we daar terecht zouden zijn gekomen een stuk kleiner. Zij maakten dat het financieel ook haalbaar was om hier te gaan werken.
In mijn huidige werk, als adviseur internationale moeder- en kindzorg bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen leun ik dagelijks op mijn ervaringen uit Zambia. Om maar even met clichés te gooien: ‘met je voeten in de modder’ gestaan hebben draagt wel degelijk bij aan een holistische visie op de gezondheidszorg. Je weet hoe de modder ontstaat en hoe deze weer op kan drogen, welke voorwaarden daarvoor nodig zijn, wat wel werkt, wat niet en vooral ook waarom. Niet alleen omdat je daarvoor geleerd hebt, maar omdat je het met eigen ogen gezien en gevoeld hebt; omdat je weet hoe onze collega’s overzee dagelijks kampen met die realiteit. Mijn AIGT-identiteit pas ik dagelijks toe in mijn werk en ik vind dat van onmeetbare waarde.
Tot slot wil ik nog even terug komen bij Wouter. Deze voordracht heeft een hele andere vorm gekregen dan ik een week geleden had voorzien. Ik dank hem voor de reflecties en overpeinzingen waar hij mij toe heeft aangezet. En, zoals onze Afrikaanse collega’s zouden zeggen: May His Soul Rest In Peace.
Irene de Vries